διαφημιση1

Παρασκευή 19 Δεκεμβρίου 2014

Και να σκεφτεί κανείς, ότι εμείς οι Περιφερειακοί Σύμβουλοι ούτε που είδαμε το ΠΕΠ που στάλθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τη νέα Περιφερειακή Αρχή.


Ρένα Δούρου κατά Κυβέρνησης: Μας παίρνουν τον έλεγχο των ΠΕΠ

19/12/2014
" Με μία ακόμη, την πολλοστή, κοινοβουλευτική εκτροπή, η κυβέρνηση επιχειρεί να περιορίσει την αυτονομία δράσης των Περιφερειών, ενεργώντας αντισυνταγματικά και δείχνοντας και με τον τρόπο αυτόν, το πώς αντιλαμβάνεται τη λειτουργία της Δευτεροβάθμιας Αυτοδιοίκησης: ως το μακρύ βραχίονα της κεντρικής εξουσίας για την εκτέλεση των μνημονιακών πολιτικών", σημειώνει σε ανακοίνωση της η Περιφέρεια Αττικής.
" Με μια τροπολογία που κατατέθηκε στις 14.20 μμ σήμερα, Πέμπτη, 18 Δεκεμβρίου, με τη μορφή του «άρθρου 24Α» στο υπό συζήτηση σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας α) Για τη διαχείριση, τον έλεγχο και την εφαρμογή αναπτυξιακών παρεμβάσεων για την προγραμματική περίοδο 2014-2020, β) Ενσωμάτωση της Οδηγίας 2012/17 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Ιουνίου 2012 (ΕΕ L 156/16.6.2012) στο Ελληνικό Δίκαιο, Τροποποίηση του ν. 3419/2005 (Α΄ 297) και άλλες διατάξεις», η κυβέρνηση «καπελώνει» τις Περιφέρειες σε ό,τι αφορά στην εκτέλεση των ΠΕΠ, συστήνοντας «Περιφερειακή Επιτροπή Αναπτυξιακού Σχεδιασμού (ΠΕΑΣ)», η οποία θα λειτουργεί ως «υποεπιτροπή της Επιτροπής Παρακολούθησης του ΠΕΠ». Η δε σύνθεσή της περιλαμβάνει πρόεδρο «εκπρόσωπο της ΚΕΔΕ», «δύο μέλη του ΔΣ της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων με τους αναπληρωτές τους», «ένα μέλος του Περιφερειακού Συμβουλίου με τον αναπληρωτή του», «εκπρόσωπο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, με τον αναπληρωτή του».

Απλή ανάγνωση της τροπολογίας, που πέρασε λάθρα από την Ολομέλεια της Βουλής και η οποία ουδέποτε αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης στο πλαίσιο της διαβούλευσης για το σχέδιο νόμου του νέου ΕΣΠΑ, προκαλεί αβίαστα τα εξής ερωτήματα: α) ποιά η χρησιμότητα της συγκεκριμένης υποεπιτροπής, πλην της δημιουργίας ενός ακόμη στενού κορσέ στη δράση των Περιφερειών; β) είναι ή δεν είναι μια άκρως φωτογραφική ρύθμιση που βάλλει ευθέως κατά του συνταγματικά κατοχυρωμένου αυτοδιοίκητου της Δευτεροβάθμιας Αυτοδιοίκησης;

Εν κατακλείδι: πρόκειται για μια απαράδεκτη πολιτικά, έωλη αυτοδιοικητικά τροπολογία, η οποία έχει διπλό στόχο: να υποβαθμίσει και να χειραγωγήσει την υλοποίηση των ΠΕΠ από τις Περιφέρειες.

Ας σημειωθεί τέλος ότι η τροπολογία – εξπρές κατατέθηκε σε νομοσχέδιο που συζητήθηκε μεν με τη διαδικασία του κατεπείγοντος αν και η κυβέρνηση το… «μαγείρευε» έξι ολόκληρους μήνες…"
- See more at: http://airetos.gr/default.aspx?pageid=14531#sthash.7TX2RHkh.dpuf

Σάββατο 13 Δεκεμβρίου 2014

Τόσο.....όσο....

-Στις εκλογές του 2012, ο Σύριζα έλεγε τι θα γίνει αν εκλεγεί μνημονιακή κυβέρνηση και οι ΠΑΣΟΚ-ΝΔ έλεγαν, τι θα γίνει αν εκλεγεί ο Σύριζα κυβέρνηση.
-Πέρασαν 2 μαρτυρικά χρόνια. Ο Σύριζα δεν νομιμοποίησε ούτε μια μέρα τη συγκυβέρνηση των εκπροσώπων του μεγάλου κεφαλαίου στη χώρα. Σ'αυτά τα 2 χρόνια, έξω από τους σχεδιασμούς της συγκυβέρνησης, φτάσαμε και πάλι σε εκλογές. 
-Είναι φανερό, ότι ο "μικρός Σύριζα", μπόρεσε να υλοποιήσει ένα πολιτικό σχέδιο. Αυτό είναι ένα πρώτο βασικό συμπέρασμα. Οι αντίπαλοι, δεν είναι καθόλου ευχαριστημένοι γι'αυτό.
-Τώρα βρισκόμαστε στο κρισιμότερο σημείο μετά τη μεταπολίτευση και μετά το περίφημο '89. Έχουμε ένα τεράστιο πλεονέκτημα και μερικά, όπως είναι φυσικό, προβλήματα.
Το πλεονέκτημα είναι ότι όλη η επιχειρηματολογία των ΠΑΣΟΚ-ΝΔ του 2012 εναντίον του Σύριζα, έχει τιναχτεί στον αέρα. Ο κόσμος το ξέρει. Επομένως αυτό που περιμένει από μας, για να δώσει την τελική σπρωξιά, είναι η συνέπεια και η αξιοπιστία. 
Εδώ ακριβώς εμφανίζονται τα δικά μας προβλήματα, γιατί το θέμα δεν είναι μερικά γνωστά ονόματα συνεργατών. Το πρόβλημα προκύπτει από τις απαιτήσεις που προβάλλουν  εταιρείες, επιχειρηματίες, τραπεζίτες και παντός είδους παράγοντες ως αντάλλαγμα, για μια πιο ουδέτερη ή φιλική στάση. Όχι ότι πέφτουμε από τα σύννεφα. Αλλά σ'αυτό το σημείο ακριβώς θα κριθεί η ηγεσία του Σύριζα: Να εφαρμόσει με επιτυχία τη συνταγή, τόσο....όσο.

Τόσο, όσο χρειάζεται για μια θετική ουδετερότητα γύρω μας και όσο αυτό δεν θα αδρανοποιεί και δεν θα απογοητεύει τον κόσμο της αριστεράς. Πρόκειται για δύσκολο σταυρόλεξο, που θέλει σύνεση και βάθος επιχειρημάτων. Το μόνο που δεν χρειάζεται είναι η "βοήθεια" ενός αχρείου μηχανισμού, που στο επίπεδο του αυριανισμού του 1985-1989, κραυγάζει με τρόπο που εκθέτει σοβαρά ολόκληρη την προσπάθειά των σκεπτόμενων, αδέσμευτων και ανιδιοτελών ανθρώπων του χώρου μας.

Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου 2014

Επιστολή της κ. Λιούτα Κατερίνας, από την επιτροπή αγώνα κατά του ΧΥΤΑ Γραμματικού, στον περιφερειακό σύμβουλο κ. Πάντζα:

Αξιότιμε κ.Πάντζα,

κατόπιν της τηλεφωνικής μας επικοινωνίας, σας στέλνω όσα περισσοτερα στοιχεία γνωρίζω για το φλέγον ζήτημα του χυτά γραμματικού.

Γνωρίζετε ότι ο πρώην επικεφαλής των επιθεωρητών περιβάλλοντος κ.Μέρκος, μετά και από την επίσκεψη των Ευρωβουλευτών της ΕΕ στην Ελλάδα, έβγαλε την Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης για το Χυτά Γραμματικού, μέσα στην οποία υπήρχαν βεβαιωμένες  παραβάσεις που αφορούν και την χωροθέτηση και την κατασκευή. Μέσα σ' αυτές, ήταν και η βεβαιωμένη ύπαρξη ΡΕΜΑΤΟΣ εντός του κυττάρου του Χυτά. 

Επίσης οι Επιθεωρητές της ΕΕ, αναφέρονται ξεκάθαρα στην ύπαρξη ΡΕΜΑΤΟΣ μέσα στον χώρο του χυτά. Και ενώ αυτό το θέμα, του ρέματος, το είχε στην κορυφή η Ρένα η Δούρου προεκλογικά, κι ενώ αναφερόταν συνέχεια στο χυτά Γραμματικού ως παράνομο έργο, ξαφνικά, με απαίτηση του ΥΠΕΚΑ φυσικά, μπαίνει μπροστά ο Τριάντης και αναθεωρεί ουσιαστικά γνώσεις και νόμους δεκατιών και αλλάζει τον όρο του ρέματος. Βγάζει λοιπόν ένα χαρτί, που της το κούναγε ο Σγουρός σε αντιπαράθεσή τους στα κανάλια, που λέει ότι το ρέμα δεν είναι ρέμα, αλλά μικρό ρέμα. Οριοθετεί τον όρο του ρέματος αλλιώς, νομοθετεί όπως του αρέσει, το περνάει φυσικά με υπουργική απόφαση από τη Βουλή, και εν μία νυκτί, ότι μέχρι σήμερα ξέραμε ως ρέμα, παύει να υφίσταται. Υπάρχουν χαρτιά της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού, της παλιάς Νομαρχίας, των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος και των Επιθεωρητών της ΕΕ που λένε ότι ο χώρος αυτός έχει ΡΕΜΑ! Και έρχεται ένας Τριάντης μετά, και λέει -ΟΧΙ φίλοι μου, δεν είναι ρέμα, είναι νεροφάγωμα!!!!! Και η Περιφέρεια δεν έχει βγει ούτε μία φορά μετά τις εκλογές, να καταγγείλει δημόσια 1ον, το απαράδεκτο έγγραφο του Τριάντη, με το οποίο παραπλανήθηκε το ΣΤΕ, 2ον, την απομάκρυνση του Μέρκου από τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος και την τοποθέτηση στη θέση του της κ.Κοτίνη, που από την αρχή, σε επιτόπιες επισκέψεις προσπαθούσε να τους πείσει όλους ότι το έργο είναι μια χαρά!!! και 3ον, δεν έχει ξαναχαρακτηρίσει το έργο ΠΑΡΑΝΟΜΟ, ούτε μια φορά!!! 

Δηλαδή, άπαξ και έβγαλε το ΣΤΕ απόφαση ότι όλα είναι μια χαρά, το έργο γίνεται νόμιμο; Οταν έχουμε στα χέρια μας όλα τα προηγούμενα χαρτιά;; Οταν ΞΕΡΟΥΜΕ πώς βγήκαν οι αποφάσεις και πώς καθοδηγήθηκε το ΣΤΕ; Πού είναι η αγωνιστική μας διάθεση τώρα; Κανείς δεν λέει στην Περιφέρεια να παρανομήσει, ίσα-ίσα, που πρέπει να βοηθήσει το ΣΤΕ να δει την δόλια λανθασμένη πληροφόρηση που του δώσανε. 

ο κ.Μέρκος, έχει στείλει εντολή στον εισαγγελέα, για τον κ.Σγουρό και τον εργολάβο της Κοινοπραξίας. Και αυτό έχει αποσιωπηθεί πλήρως. Γιατί δεν έχει κάνει ενέργιες η Περιφέρεια προς τον Εισαγγελέα, να δει τι γίνεται με την παραπομπή του Σγουρού; Και του Εργολάβου; 

Εχουν  αλλάξει οι επιβλέποντες  μηχανικοί της ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ  ;; Δεν έχουν αλλάξει ι!!!  Πώς είναι δυνατόν η νέα ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΔΙΟΊΚΗΣΗ της Δ.Ζ. που εμπιστεθτήκαμε και αγωνιστήκαμε
να διατηρεί τον ίδιο ελεγκτικό μηχανισμό τους ίδιους επιβλέποντες μηχανικούς, τα ίδια άτομα που επί διοίκησης Σγουρού είχαν συγκαλήψει  εξόφθαλμες παραβάσεις ακόμα και αυτής της μελέτης
εφαρμογής του παράνομου αυτού έργου. (Αυτές τις παραβάσεις τις έχει περιγράψει ξεκάθαρα και η ΠΡΑΞΗ ΒΕΒΑΙΩΣΗΣ ΠΑΡΑΒΑΣΗΣ / ΥΠΕΚΑ-ΕΥΠΕ/Π.Μέρκος). 

Μιλάμε και ακούμε συνέχεια για το ότι δεν γίνεται να μην παραλάβουμε το έργο, γιατί θα πληρώσουμε πρόστιμα. Επίσης, ακούμε ότι δεν γίνεται να μην πληρώσουμε τον εργολάβο για τις εργασίες που έχει κάνει μέχρι σήμερα και εξ' ού και τα 2.000.000 ευρώ του προυπολογισμού για τον χυτά Γραμματικού. Ρωτάμε: 1. τα οφειλόμενα μέχρι τώρα είναι περίπου 800.000 ευρώ. Τα 2 εκ τι εξυπηρετούν; 2. Εφ' όσον όλο το 2014 το έργο προχωρούσε ΠΑΡΑΝΟΜΑ γιατί δεν υπήρχε ανανεωμένη μελέτη. Ποιος μας υποχρεώνει να πληρώσουμε έναν εργολάβο που δούλευε χωρίς άδεια;;; Πλάκα κάνουμε;;; Ισα-ίσα, που θα έπρεπε να του ζητήσουμε και πίσω όλα όσα είχε πάρει το 2014. Αυτά, εξηγήθηκαν και από τον νομικό μας κ.Μπούρμπο στην κ.Λάσκαρη και στην κ.Δούρου, αλλά προφανώς δεν τα έλαβαν υπ' όψιν τους. Μας είπαν ότι δεν έχουν εμπιστοσύνη στους δικηγόρους της περιφέρειας, γιατί είναι από την προηγούμενη διοίκηση. Γιατί δεν τους αλλάζει; Γιατί δεν αναθέτει τον έλεγχο του έργου, των οφειλών, των μελετών κλπ, ΣΕ ΝΕΑ Τεχνική Υπηρεσία και ΝΕΑ νομική υπηρεσία με αποδεδειγμένα καθαρούς και έμπειρους επιστήμονες όπως ο κ. Π. Μέρκος (εύκολη περίπτωση αφού είναι δημόσιος υπάλληλος και μπορεί να αποσπασθεί στην περιφέρεια) , στελέχη από τα κινήματα όπως ο κ. Δ.Δαμάσκος (μηχαν.μηχ. Ε.Δ.Ε.) και νομικούς όπως ο κ. Ν.Μπούρμπος. εφ' όσον τις όποιες ''υποψίες'' μας ότι αυτοί που βρήκε δεν είναι ''καθαροί'' μας τις έχουν  επιβεβαιώσει, σε κατ ίδιαν επαφές, σε πολλές περιστάσεις και σε πολλούς από εμάς ή ίδια η κ. Ρένα  Δούρου αλλά και πολλά στελέχη της Δ.Ζ. που ''παραπονούνται''(?!) ότι κολύονται από αυτούς τους μηχανισμούς στο έργο τους.

Ηρθε η κ.Λάσκαρη, ως υπεύθυνη εργων στο Γραμματικό. Σας ενημέρωσε το τι είδε; Σας ενημέρωσε για το αν υπάρχει ρέμα; Σας ενημέρωσε για την καταλληλότητα του χώρου; Τι σας είιπε τέλος πάντων;;

Βγήκε "ως δια μαγείας" η αναθεωρημένη ΜΠΕ  του έργου. ΠΟιος νομικός θα την ελέγξει για να δούμε αν προσβάλλεται; Θα την προσβάλλει η Περιφέρεια; Θα την  υπογράψει η Περιφέρεια; 2 μήνες καιρό έχουμε από την ημερομηνία κατάθεσης. Ποια είναι η ημερομηνία κατάθεσης; ΘΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΛΑΒΕΙ Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ;;;

Θα δώσει η Περιφέρεια παράταση εργασιών στον εργολάβο; Η άδεια που έχει λήγει 31/12/2014. Θα ζητήσει σίγουρα παράταση. ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ. Θα την δώσει η κ.Δούρου;; 

Το έργο δεν έχει ρεύμα. Είναι δουλειά της περιφέρειας, να φέρει εκεί τη ΔΕΗ. ΘΑ ΤΟ ΚΑΝΕΙ;;; θα τους δώσει ρεύμα;;; 

Ο κ.Φιλιππου λοιπόν, το μόνο που δεν έχει πει σε κανένα Περιφεριακό Συμβούλιο και πουθενά δημόσια, είναι ότι ΔΕΝ θα λειτουργήσει ο χυτά Γραμματικού. Μόνο κατ' ιδίαν μας το έχει πει. Σε συναντήσεις με την επιτροπή. Και η κ.Δούρου το ίδιο. Εχετε ακούσει πουθενά να αναφερθεί στο έργο ως παράνομο; Εχετε ακούσει να πει, ότι ΔΕΝ θα το λειτουργήσει; Δημόσια; Να γραφτεί στα πρακτικά;; ΟΧΙ. 
ο κ.Φιλίππου είπε, ότι, "το έργο είναι ήδη τελειωμένο. τι να κάνουμε τώρα". Σοβαρά;; Αυτό μας είπε προεκλογικά στο Γραμματικό;; Τι σημαίνει ότι το έργο είναι τελειωμένο και τι να κάνουμε τώρα;;;

Από τον νέο ΠΕΣΔΑ, βγαίνει εντελώς η ΦΥΛΗ, αλλα το Γραμματικό μένει μέσα. Γιατί; Ως τι; Μιλάνε για σταδιακή μετεγκατάσταση της Φυλής. ΠΟύ;;;;;;; Στον ήδη έτοιμο Χυτά Γραμματικού;;; 

Τι κινήσεις έχουν γίνει για να ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ εντελώς ο χυτά Γραμματικού;; Εχουμε την εξουσία τώρα. Εχουμε τη δύναμη. Της την δώσαμε την δύναμη. Γιατί δεν το κάνει; Γιατί δεν τα σταματάει όλα, μέχρι να γίνει πλήρης έλεγχος του έργου από ΝΕΟΥΣ τεχνικούς;;; 

ΘΑ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙ Η ΠΕΡΙΦΕΡΙΑ ΤΟΝ ΧΥΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ;;;

Αν θέλει να βάλει πραγματικά τους Δήμους να ανακυκλώσουν, θα πρέπει πρώτα απ' όλα να τους βοηθήσει στην παροχή μηχανημάτων αλλά και να τους βγάλει εύκολα άδειες για μικρά ΚΔΑΥ συσκευασιών. Να ξέρουν οι δήμοι ότι αυτά είναι εύκολες διαδικασίες και μπορούν να τις κάνουν. ΚΑΙ ΝΑ ΤΟΥΣ ΠΕΙ ΟΤΙ ΑΝ ΔΕΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΕΤΕ, ΘΑ ΕΧΕΤΕ ΠΡΟΣΤΙΜΑ ΚΑΙ ΑΠΌ ΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ. Μήπως δεν ξέρουμε ότι η πλειοψηφία των δήμων δεν θέλουν ν' ανακυκλώσουν; Οτι είναι φιλοκυβερνητικοί και δεν θέλουν να αλλάξει  ο σχεδιασμός;; Πώς θα τους υποχρεώσει να το κάνουν; Με ευχολόγια;;; 

Γιατί δεν βγάζει στη φόρα τις υδρολογικές μελέτες του έργου; Τα πορίσματα των γεωτρήσεων ΑΝ υπάρχουν;;;

Κ. Πάντζα, οι παραπάνω ερωτήσεις χρήζουν ΑΜΕΣΗΣ   απάντησης από την Περιφέρεια. ΞΕΚΑΘΑΡΑ. Οχι άλλες υπεκφυγές. ΟΙ άνθρωποι του Γραμματικού και του Δήμου Μαραθώνα που στήριξαν την Ρένα Δούρου, την στήριξαν γιατί πίστεψαν στην ανατροπή. Την στήριξαν γιατί πίστεψαν στην κατά μέτωπο αντιπαράθεση με τα δεδομένα που υπήρχαν μέχρι σήμερα. ΣΤΗΡΙΞΑΜΕ ΡΕΝΑ ΔΟΥΡΟΥ ΚΑΙ ΣΥΡΙΖΑ, ΓΙΑΤΙ ΚΟΥΡΑΣΤΗΚΑΜΕ ΝΑ ΜΑΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΩΣ ΑΝΕΓΚΕΦΑΛΟΥΣ. ΚΟΥΡΑΣΤΗΚΑΜΕ ΝΑ ΥΠΟΤΙΜΑΝΕ ΤΗΝ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΜΑΣ. Εχουμε ήδη αρχίσει να απογοητευόμαστε ξανά. Θυμηθείτε ότι έρχονται εκλογές. Και ο κόσμος πλέον είναι υποψιασμένος. Η παραμικρή οπισθοχώρηση των προεκλογικών θέσεων θα είναι κρίσιμη για τις επερχόμενες εκλογές. Και ο κόσμος του Γραμματικού, δεν είναι μόνο οι 1500 άνθρωποι που ψηφίζουν, ώστε να θεωρείται μικρή απώλεια! Συμπαρασύρουμε μαζί μας πολλούς άλλους, σε όλη την Ελλάδα. Μην το ξεχνάτε αυτό. 

ΞΕΚΑΘΑΡΑ, ΑΜΕΣΑ, ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΤΩΡΑ. Οχι λίγο πριν τις εκλογές. Οχι προεκλογικά ευχολόγια. 

Με εκτίμηση στο πρόσωπό σας
Λιούτα Κατερίνα
Μέλος Επιτροπής Αγώνα κατά των ΧΥΤΑ Γραμματικού

υγ. συνημμένα σας στέλνω την πρόταση των εργαζομένων του Δήμου Μαραθώνα, προς ενημέρωσή σας...


Τετάρτη 3 Δεκεμβρίου 2014



Το κίνημα πολιτών για τη διαχ/ση των απορριμμάτων στην                                           Αττική.

Αύριο Πέμπτη, στις 4.30μμ, το ΠΣΑ (Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής), θα συνεδριάσει με θέμα τα σκουπίδια.
Η συνεδρίαση αυτή γίνεται με αφορμή τη δημόσια διαβούλευση για την πρόταση του Υπ. Περιβάλλοντος -ΥΠΕΚΑ- ώστε να αποκτήσει το δικαίωμα, να παρεμβαίνει στη λύση του προβλήματος των σκουπιδιών. Τι εννοεί το Υπουργείο?
-Εννοεί να έχει την άνεση να διατάσσει την μεταφορά των σκουπιδιών από παράνομες χωματερές, στις "νόμιμες".
-Εννοεί να μπορεί να παρεμβαίνει έτσι ώστε, να μη διαταράσσονται οι βασικές νόρμες που έχουν δρομολογηθεί για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Νόρμες που διευκολύνουν και προφυλάσσουν την ιδιωτική συμμετοχή στην εμπορική εκμετάλλευση των σκουπιδιών. 
-Η νομοθεσία που έχει διαμορφωθεί σε εναρμόνιση με τις ευρωπαϊκές οδηγίες, καθιστά τον πολίτη, με την ιδιότητα του κατοίκου-δημότη, ή με την ιδιότητα του κρίκου στην παραγωγική αλυσίδα, παραγωγό αποβλήτων.
-Η ιδέα της εξατομίκευσης της ευθύνης για τα απορρίμματα, μέσα στο συγκεκριμένο οικονομικό σύστημα και του τρόπου ζωής που το ακολουθεί, δείχνει τη σπουδή των ιδεολογικών μηχανισμών της ΕΕ, να καθιστά τον πολίτη ένοχο, για θέματα που οι κυβερνήσεις, τα κράτη και οι θεσμοί έχουν αποφασίσει, πριν από τον πολίτη και για τον πολίτη.
-Είναι μια μεθοδευμένη, με σταδιακά βήματα, θεωρία, που στο πρακτικό επίπεδο εκφράζεται με τη δυσκολία που αισθάνονται οι απλοί άνθρωποι, να δουν τον εαυτό τους ως πρωταγωνιστή μιας οικονομικής δραστηριότητας, που εκ των πραγμάτων θα είναι κτήμα των πολιτών και της τοπικής αυτοδιοίκησης και όχι κτήμα των γνωστών συμφερόντων, που εκφράζονται μέσα από τους επιχειρηματικούς ομίλους των Μπόμπολα, Μελισσανίδη, Λάτση κ.ά. 
-Οι επιχειρηματίες αυτοί, έχουν εντάξει στη στρατηγική τους τα απορρίμματα, ως νέο τομέα δράσης για τα επόμενα χρόνια. Είναι τομέας συνεχής και σε άμεση σχέση με τα ζητήματα της λεγόμενης πράσινης οικονομίας, για την οποία διεθνώς διατίθενται τεράστια κεφάλαια.
-Το επίδικο είναι αν τα απορρίμματα, που εκ των πραγμάτων ανήκουν στους καταναλωτές, οι οποίοι τα έχουν πληρώσει, αγοράζοντας τα διάφορα εμπορεύματα, θα επιστρέψουν σ' αυτούς ως ωφέλεια, μέσα από συγκεκριμένες φιλολαϊκές πολιτικές. 'Η, θα γίνουν άτοκο κεφάλαιο για τη μεγάλη ιδιωτική επιχειρηματικότητα.
-Αυτό είναι που κρίνεται σήμερα στην Αττική, αλλά και στη χώρα ολόκληρη.
        
               Το νέο ΠΣΑ, που έκλεισε 6 μήνες από την εκλογή του, ασχολείται για πρώτη φορά, αύριο Πέμπτη, με το θέμα των σκουπιδιών. Το μόνο έγγραφο που υπάρχει για τη συνεδρίαση είναι το νομοσχέδιο του ΥΠΕΚΑ. Η μεγάλη πλειοψηφία των Π. Συμβούλων, γνωρίζει ελάχιστα και πολύ γενικά στοιχεία του προβλήματος. Πρακτικά η κάθε παράταξη στο ΠΣ, γνωρίζει τα όσα περιλαμβάνονται στα προγράμματα της προεκλογικής περιόδου. 
-Δε συμβαίνει όμως το ίδιο από την πλευρά του κινήματος. Εδώ έχουμε πλούσια δράση, η οποία είναι και η μόνη πραγματική βάση για τη φιλολαϊκή λύση του προβλήματος.
-Ο απολογισμός της δράσης αυτής, περιλαμβάνει την εμπειρία των αγώνων που αναπτύχθηκαν και έδειξαν, τι θέλουν τα μεγάλα συμφέροντα και τι συμφέρει το λαό. Που έδειξαν πόσο περιορισμένη είναι η δυνατότητα των θεσμών, χωρίς τη λαϊκή ενεργοποίηση και επαγρύπνηση.
Στον απολογισμό όμως υπάρχουν και οι θέσεις που κατακτήθηκαν για τη λύση του προβλήματος. Που κατακτήθηκαν μέσα από επίπονες διαδικασίες διαβουλεύσεων, για τις οποίες κατατέθηκε άπειρος χρόνος και γνώσεις.
Υπάρχει λοιπόν σήμερα η μαγιά των ανθρώπων, η κρίσιμη μάζα που θα έλεγε ένας φυσικός, για να αναπτυχθεί ένα μεγάλο κίνημα για την προστασία του περιβάλλοντος και την προστασία της δημόσιας υγείας, σε πραγματική και γερή βάση.  
Ένα μεγάλο κίνημα, που θα θέσει τις βάσεις ενός κλάδου οικονομίας, με κοινωνικά χαρακτηριστικά, που έχει το ιδίωμα να περνά μέσα από την εμπειρία όλων των ανθρώπων, καθιστώντας την ενεργό συμμετοχή τους, ρεαλιστική υπόθεση. Αυτό φοβούνται πάλω απ'όλα, άλλωστε, οι υποστηριχτές της άποψης, ότι "ο έλληνας δεν ανακυκλώνει", ότι "κανείς δεν θέλει τα σκουπίδια στο δήμο του" και άλλα ιδεολογήματα. Η πραγματικότητα όμως τους διαψεύδει κάθε μέρα: 
-Ο δήμος Σπάρτης αποφάσισε ολική διαλογή στην πηγή. Ο δήμος Χαλανδρίου προτίθεται να αναλάβει ένα τοπικό σχέδιο διαχ/σης. Οι εργαζόμενοι του Δήμου Μαραθώνα, συζήτησαν τον τρόπο που θα μπορούσαν να διαχ/τούν τα απορρίμματα στο δήμο τους, Είναι ατέλειωτες οι πρωτοβουλίες που παίρνονται σε όλη τη χώρα. Μακριά λοιπόν, από υπόγειες διαδρομές που συνήθως υποτάσσουν τα προβλήματα σε αντίθετα συμφέροντα, από το συμφέρον του λαού, πρέπει να αναλάβουμε όλοι και όλες, πολίτες, κίνημα, αιρετοί και πολιτικοί, τις ευθύνες μας. 













Πέμπτη 27 Νοεμβρίου 2014


Το Σάββατο, 22/11 σε ευρεία σύσκεψη της ΠΡΩΣΥΝΑΤ, στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου Χαλανδρίου,
ολοκληρώθηκε η πρόταση για το νέο Περιφερειακό Σχεδιασμό (ΠΕΣΔΑ).
Η πρόταση, κατατίθεται δημόσια για συζήτηση με τους αρμόδιους φορείς που είναι το ΥΠΕΚΑ, η ΠΕΡ. ΑΤΤΙΚΗΣ, τα Δημοτικά Συμβούλια και τα Κοινοτικά Συμβούλια του Δ. Αθήνας.
 Κυρίως όμως η πρόταση αυτή αφορά όλο το λαό του λεκανοπεδίου Αττικής.



Πρωτοβουλία συνεννόησης για τη διαχείριση των απορριμμάτων (ΠΡΩΣΥΝΑΤ)

Προτάσεις για τις βασικές αρχές της αναθεώρησης
του περιφερειακού σχεδιασμού διαχείρισης στερεών αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Αττικής

Α. Ο φορέας του σχεδιασμού και της διαχείρισης

Ο ειδικός διαβαθμιδικός σύνδεσμος νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ) συγκροτήθηκε με την ΥΑ 52546/2011 (ΦΕΚ Β΄ 2854) και διαδέχθηκε τον ΕΣΔΚΝΑ. Είναι ΝΠΔΔ και συγκροτείται από την περιφέρεια και τους δήμους της Αττικής. Διοικείται από 60μελές ΔΣ, με πρόεδρο τον/την εκάστοτε περιφερειάρχη Αττικής ή αντιπεριφερειάρχη, που ορίζεται από αυτόν/ήν. Τα 24 μέλη του ΔΣ ορίζονται από το περιφερειακό συμβούλιο και τα υπόλοιπα 36 από την περιφερειακή ένωση δήμων (ΠΕΔ) Αττικής. Σύμφωνα με το ν. 4042/2012 (άρθρο 35) ο περιφερειακός σχεδιασμός (ΠΕΣΔΑ) εκπονείται και υλοποιείται από τον οικείο ΦοΔΣΑ, στην περίπτωση της Αττικής από τον ΕΔΣΝΑ.

Όπως και στις άλλες περιφέρειες, δεν υφίστανται τοπικά - δημοτικά σχέδια διαχείρισης, πέρα από τους κανονισμούς καθαριότητας των δήμων, που δεν μπορούν, όμως, να παίξουν αυτό το ρόλο. Και που στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπηρετούν  ούτε το σημερινό σύστημα διαχείρισης. Με αποτέλεσμα οι δήμοι να έχουν ελάχιστες ουσιαστικές δράσεις και να περιορίζονται σε έναν τελείως περιφερειακό - περιθωριακό ρόλο. Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των βασικών δράσεων και των υποδομών διαχείρισης των αποβλήτων της περιφέρειας γίνεται μέσω του ΠΕΣΔΑ Αττικής και του ΕΔΣΝΑ.

Β. Το ιστορικό του υφιστάμενου σχεδιασμού

Σε συμπλήρωση και εξειδίκευση της ΚΥΑ 113944/1944/97, εκδίδεται η ΚΥΑ 14312/1302/2000, με την οποία οι έννοιες του εθνικού σχεδιασμού και των γενικών κατευθύνσεων θεωρούνται ταυτόσημες. Εδώ έχουμε την πρώτη απόπειρα εκπόνησης ενός πιο συγκεκριμένου εθνικού σχεδιασμού με μέτρα και στόχους, ανά κατηγορία αποβλήτων. Το σχέδιο αυτό καταγράφει για την Αττική 1 χώρο υγειονομικής ταφής απορριμμάτων (ΧΥΤΑ), 1 σταθμό μεταφόρτωσης (ΣΜΑ), που υφίστανται και 2 εγκαταστάσεις μηχανικής ανακύκλωσης - κομποστοποίησης (ΕΜΑΚ), με έγκριση περιβαλλοντικών όρων (ΕΠΟ), ενώ θεωρεί ότι απαιτούνται 1 ΧΥΤΑ, 1 ΕΜΑΚ, 2 κέντρα διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών (ΚΔΑΥ) και 5 ΣΜΑ.

Με το έγγραφο 48442/28.09.2001 της περιφέρειας Αττικής δημοσιοποιείται η απόφαση του περιφερειακού συμβουλίου (17.09.2001), με την οποία εγκρίνεται ο ΠΕΣΔΑ Αττικής (α΄ στάδιο).

Η ΚΥΑ 14312/1302/2000 τροποποιείται με την ΚΥΑ 26469/1501/Ε103/2003, ως προς τα στοιχεία της Αττικής, όπου καταγράφονται 1 ολοκληρωμένη εγκατάσταση διαχείρισης αποβλήτων (ΟΕΔΑ), 1 ΣΜΑ (υφίστανται) και 1 ΕΜΑΚ, 1 ΧΥΤΑ, 1 αποτεφρωτήρας νοσοκομειακών αποβλήτων (με ΕΠΟ), ενώ θεωρείται ότι απαιτούνται, συνολικά, 6 ΟΕΔΑ, 5 κεντρικοί ΣΜΑ και (ανάλογα με τις ανάγκες) ένας αριθμός τοπικών ΣΜΑ και ΚΔΑΥ.

Με τροπολογία στο ν. 3164/2003 (άρθρο 33), καθορίζονται οι θέσεις των 6 ΟΕΔΑ, που προαναφέρθηκαν, ως εξής: “Μαύρο Βουνό” Γραμματικού - “Τρύπες” Πολυδενδρίου (Β/Α Αττική), “Βραγόνι” Κερατέας - “Λατομείο Κυριακού” Κρωπίας (Ν/Α Αττική) και “Σκαλιστήρι” Φυλής - “Μελετάνι” Μάνδρας (Δυτική Αττική). Επίσης, κρίνονται κατάλληλες οκτώ θέσεις για την εγκατάσταση κεντρικών ΣΜΑ, ως εξής: Σχιστό (λειτουργεί), Ελαιώνας (με ΕΠΟ), Ελληνικό - Άλιμος, Γλυφάδα, ΒΙΠΑ Κηφισιάς, ΒΙΠΑ Χαμομηλίου, Γουδί, κόμβος περιφερειακής Υμηττού - Καισαριανής.

Με την ΚΥΑ 136946/03.12.2003/ΕΥΠΕ/ΥΠΕΧΩΔΕ εγκρίνονται οι περιβαλλοντικοί όροι της ΟΕΔΑ Ν/Α Αττικής, στη θέση “Βραγόνι” Κερατέας - Λαυρεωτικής και με την ΚΥΑ 136945/05.12.2003/ΕΥΠΕ/ΥΠΕΧΩΔΕ οι περιβαλλοντικοί όροι της Ο.Ε.Δ.Α. Β/Α Αττικής, στη θέση “Μαύρο Βουνό” Γραμματικού.

Με την 319/Φ.περ.Σ-Α/22.02.2006 απόφαση του Γ.Γ. περιφέρειας Αττικής εγκρίνεται ο ΠΕΣΔΑ Αττικής, οι διαχειριστικές του ενότητες, οι επιμέρους 3 ΟΕΔΑ και οι εγκαταστάσεις που περιλαμβάνει η καθεμία από αυτές (χωρίς αναλυτική περιγραφή). Η περιφέρεια Αττικής χωρίζεται σε 2 διαχειριστικές ενότητες (ΔΕ), στην 1η (το σύνολο της περιφέρειας, πλην Κυθήρων και Αντικυθήρων) και στη 2η (Κύθηρα και Αντικύθηρα). Η 1η ΔΕ περιλαμβάνει 3 ολοκληρωμένες εγκαταστάσεις διαχείρισης αποβλήτων (ΟΕΔΑ),  της Δυτικής Αττικής (Φυλή), της Β/Α Αττικής (Γραμματικό) και της Ν/Α Αττικής (Κερατέα). Προβλέπεται ένας ΦοΔΣΑ για κάθε ΟΕΔΑ, με καταληκτική ημερομηνία συγκρότησης την 31.12.2006. Ως προς τις τεχνολογίες, σημειώνεται η εξής χαρακτηριστική αναφορά: “Όπως προκύπτει από τα ποσοτικά δεδομένα παραγωγής ΑΣΑ, όλες οι τεχνολογίες επεξεργασίας - αξιοποίησης ΑΣΑ είναι αποδεκτές και μπορούν να εφαρμοστούν από πλευράς βιωσιμότητας για την 1η ΔΕ της περιφέρειας Αττικής, ενώ για τη 2η ΔΕ της περιφέρειας Αττικής ενδείκνυνται ήπιες μέθοδοι επεξεργασίας, …”.

Με την ΚΥΑ 27081/07.07.2009 ανανεώνεται η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων της Ο.Ε.Δ.Α. Β/Α Αττικής, στη θέση “Μαύρο Βουνό” Γραμματικού και με την ΚΥΑ 142931/2009 η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων της Ο.Ε.Δ.Α. Ν/Α Αττικής, στη θέση “Βραγόνι” Κερατέας - Λαυρεωτικής.

Εκδίδονται οι ΚΥΑ έγκρισης περιβαλλοντικών όρων οικ.195119/05.01.2011/ΕΥΠΕ/ΥΠΕΚΑ («Εγκατάστασης Μηχανικής Διαλογής & Βιολογικής Ξήρανσης Σύμμεικτων Αστικών Απορριμμάτων στην ΟΕΔΑ Δυτικής Αττικής») και οικ.195119/05.01.2011/ΕΥΠΕ/ΥΠΕΚΑ («Εργοστασίου Μηχανικής Ανακύκλωσης ΙΙ (ΕΜΑΙΙ) εντός των ορίων της ΟΕΔΑ Δυτικής Αττικής»), αν και ο ΠΕΣΔΑ έκανε λόγο μόνο για μία νέα εγκατάσταση.

Με την 73/17.01.2011 απόφαση του Γ.Γ. περιφέρειας Αττικής (τώρα αποκεντρωμένης διοίκησης), εντάσσεται στο επιχειρησιακό πρόγραμμα “Αττική” η πράξη “επικαιροποίησης του ΠΕΣΔΑ”. Με τις 455/11.02.2011 και 456/11.02.2011 αποφάσεις του Γ.Γ. αποκεντρωμένης διοίκησης Αττικής επιλέγονται οι σύμβουλοι υποστήριξης για την εκπόνηση μελέτης επικαιροποίησης του ΠΕΣΔΑ και για την εκπόνηση στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων του ΠΕΣΔΑ, αντίστοιχα. Το αποτέλεσμα των μελετών αυτών παραμένει, μέχρι σήμερα, άγνωστο, παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει για τη δημοσιοποίησή τους.

Γ. Οι βασικές προβλέψεις (και παραλείψεις) του υφιστάμενου ΠΕΣΔΑ (2006)

i.          Παρατίθενται οι ποσοστιαίοι (όχι ποσοτικοί για την περιφέρεια) εθνικοί στόχοι για την εκτροπή από την ταφή των βιοαποδομήσιμων αστικών αποβλήτων (τα βιοαπόβλητα, μαζί με χαρτί και ξύλο) και για την ανάκτηση - ανακύκλωση υλικών συσκευασίας. Οι ποσοτικοί στόχοι στην περιφέρεια Αττικής πρέπει να αναζητηθούν στη μελέτη του ΠΕΣΔΑ.
ii.          Για την υλοποίηση των στόχων γίνεται γενική αναφορά στην εφαρμογή των «πράσινων σημείων», στη συνεργασία των ΟΤΑ με τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων (ΣΕΔ), στην προδιαλογή οργανικών (βιοαπόβλητων) και στην κατασκευή μονάδων κομποστοποίησης και, τέλος, στην κατασκευή τριών νέων κεντρικών εγκαταστάσεων επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων.
iii.          Περιγράφεται το τι προβλέπεται να γίνει στις τρεις κεντρικές εγκαταστάσεις, που προαναφέρθηκαν:
·      Στη Δυτική Αττική, ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ, απροσδιόριστος αριθμό κέντρων διαλογής και ανακύκλωσης υλικών (ΚΔΑΥ), μονάδα κομποστοποίησης προδιαλεγμένων οργανικών – πράσινων (βιοαπόβλητων), η υφιστάμενη κεντρική μονάδα επεξεργασίας σύμμεικτων (ΕΜΑΚ Ι) και μια νέα κεντρική μονάδα επεξεργασίας σύμμεικτων.
·      Στη Β/Α Αττική, ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ, ένα ΚΔΑΥ, μονάδα κομποστοποίησης προδιαλεγμένων οργανικών – πράσινων (βιοαπόβλητων), μία κεντρική μονάδα επεξεργασίας σύμμεικτων.
·      Στη Ν/Α Αττική, ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ, ένα ΚΔΑΥ, μονάδα κομποστοποίησης προδιαλεγμένων οργανικών – πράσινων (βιοαπόβλητων), μία κεντρική μονάδα επεξεργασίας σύμμεικτων.
iv.          Γίνεται γενική αναφορά σε δίκτυο τοπικών και κεντρικών σταθμών μεταφόρτωσης (ΣΜΑ).
v.          Αναφέρεται, απλά, ότι υιοθετούνται οι εθνικοί στόχοι για τις άλλες κατηγορίες στερεών αποβλήτων, πλην των αστικών.
vi.          Αναγνωρίζεται η ανάγκη προσδιορισμού των ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών των στερεών αποβλήτων της περιφέρειας και η δυνατότητα αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ, ανά πενταετία.    

Δ. Πως υλοποιείται ο ΠΕΣΔΑ Αττικής και τι είδους διαχείριση γίνεται, στην πράξη

Ο υφιστάμενος σχεδιασμός, όπως λειτουργεί, περιλαμβάνει αυτήν τη στιγμή:

Τοπικά:
·      Κάδους (πράσινους ή γκρι) συλλογής σύμμεικτων απορριμμάτων και τοπικούς σταθμούς μεταφόρτωσής τους, ώστε να γίνεται πιο οικονομικά η μεταφορά τους στη Φυλή.
·      Δίκτυο (μπλε) κάδων ανακύκλωσης (με κεντρική διαχείριση από την ΕΕΑΑ), το περιεχόμενο των οποίων οδηγείται στα ΚΔΑΥ. Ο δήμος Βύρωνα και ο πρώην δήμος Ν. Ψυχικού έχουν ανεξάρτητο από την ΕΕΑΑ δημοτικό σύστημα ανακύκλωσης συσκευασιών.
·      Δίκτυο (πρασινοκίτρινων) κάδων ανακύκλωσης χαρτιού (ΕΔΣΝΑ), με βάση το ΣΜΑ Σχιστού.
·      Σημεία συγκέντρωσης ανακτήσιμων υλικών (πλην οργανικών και συσκευασιών), από τα διάφορα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης (ΣΕΔ).
·      Πιλοτικά προγράμματα προδιαλογής και κομποστοποίησης βιοαπόβλητων, με ασήμαντα αποτελέσματα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η εκδηλωμένη πρόθεση του δήμου Αθήνας για καθιέρωση μαζικής συλλογής (σε ξεχωριστούς κάδους) βιοαπόβλητων, σε τρία από τα επτά διαμερίσματα.
·      Συλλογή και μεταφορά στη Φυλή «ιδωτικών» αστικών αποβλήτων, από ιδιώτες εργολάβους, που έχουν σχετική σύμβαση με τον ΕΔΣΝΑ. Η προέλευση, η ποσότητα και η σύνθεση αυτών των αποβλήτων παραμένει άγνωστη, παρά τα επανειλημμένα διαβήματα στον ΕΔΣΝΑ.

Κεντρικά:
·         Τον κεντρικό ΣΜΑ του Σχιστού, που εξυπηρετεί δήμους του Πειραιά και της νότιας Αττικής.
·         Ορισμένα κεντρικά ΚΔΑΥ (δύο στον Ασπρόπυργο - Κορωπί - Ελευσίνα), που έχουν δυναμικότητα, περίπου, 300.000 t/έτος. Το 2012 συγκέντρωσαν, περίπου, 172.000 t, από τους οποίους τα καθαρά ανακυκλώσιμα δεν ξεπερνούν τους 100.000 t. Το υπόλειμμα της διαλογής οδηγείται στο ΧΥΤΑ Φυλής.
·         Μονάδα μηχανικής επεξεργασίας σύμμεικτων (ΕΜΑΚ Ι), στη Φυλή, δυναμικότητας, περίπου, 360.000 t/έτος (δεν λειτουργεί πλήρως), η οποία παράγει κυρίως δευτερογενές καύσιμο (RDF), αλλά και υλικό τύπου κομπόστ, ελάχιστα ανακυκλώσιμα υλικά και υπόλειμμα (για ταφή). Για ταφή πηγαίνει και το παραγόμενο RDF (πίνακας 3).
·         Για τις ανάγκες της ταφής λειτουργεί ο ΧΥΤΑ Φυλής, ο οποίος έχει εξαντλήσει, από κάθε άποψη, τα περιθώρια περαιτέρω λειτουργίας.

Στον ίδιο χώρο (εγκατάσταση Φυλής) λειτουργούν:
·         Μονάδα επεξεργασίας υγρών αποβλήτων
·         Μονάδα αποτέφρωσης νοσοκομειακών - υγειονομικών αποβλήτων, που καλύπτει όλη την επικράτεια.
·         Μονάδα ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο βιοαέριο.
·         Εγκατάσταση λειοτεμαχισμού ογκωδών αντικειμένων και εναπόθεσης μπάζων.

Στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης του υφιστάμενου σχεδιασμού προβλέπεται:

στη Φυλή
·      Δύο νέες μονάδες μηχανικής επεξεργασίας σύμμεικτων, δυναμικότητας, 400.000 και 700.000 t/έτος, αντίστοιχα.
·      μονάδα κομποστοποίησης προδιαλεγμένων βιοαπόβλητων, δυναμικότητας, 80.000 t/έτος.

στην Κερατέα και στο Γραμματικό ολοκληρωμένες εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων (ΟΕΔΑ), που θα περιλαμβάνουν:
·         ΧΥΤΑ, δυναμικότητας 127.500 t/έτος, για 20 έτη.
·         μονάδα επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων, δυναμικότητας 127.500 t/έτος.
·         μονάδα κομποστοποίησης προδιαλεγμένων βιοαπόβλητων, δυναμικότητας 40.000 t/έτος
·         ΚΔΑΥ, δυναμικότητας 72.500 t/έτος

Στο πλαίσιο μιας προσπάθειας προσεταιρισμού του δήμου και των κατοίκων της Λαυρεωτικής, το ΥΠΕΚΑ και η περιφέρεια Αττικής έχουν δηλώσει άτυπα ότι δεν πρόκειται να κατασκευαστεί ΧΥΤΑ στη Θέση Οβριόκαστρο και ότι η δυναμικότητα της μονάδας της Κερατέας θα είναι 80.000 t/έτος.

Είναι ενδιαφέρουσα η απόφαση των δήμων Αλίμου, Αργυρούπολης - Ελληνικού και Γλυφάδας να προχωρήσουν σε τοπική διαχείριση των απορριμμάτων τους, όσο και η πρόθεση του δήμου Αθήνας να εκπονήσει σχέδιο δημοτικής διαχείρισης, παρόλο που η σχετική προμελέτη παρουσιάζει πολλά προβλήματα.

Ε. Γιατί πρέπει να υποστεί ριζική αναθεώρηση ο υφιστάμενος σχεδιασμός

Σήμερα, μετά από δέκα και περισσότερα χρόνια εφαρμογής του υφιστάμενου ΠΕΣΔΑ, υπάρχουν πολλοί και ισχυροί λόγοι, οι οποίοι επιβάλλουν να γίνει άμεσα ριζική αναθεώρησή του. Ορισμένοι από αυτούς είναι, από πρώτη άποψη, τυπικοί. Όπως:
·      Η πρόβλεψη του ίδιου του ΠΕΣΔΑ για τη δυνατότητα αναθεώρησής του, μετά από πέντε χρόνια.
·      Η αναμόρφωση της νομοθεσίας διαχείρισης αποβλήτων και η πρόβλεψη του ν. 4042/2012 για αναθεώρηση των ΠΕΣΔΑ, ώστε να είναι συμβατοί με τα νέα εθνικά σχέδια διαχείρισης και πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων.
·      Η υποχρέωση των ΠΕΣΔΑ να είναι συμβατοί με την εθνική και την ευρωπαϊκή νομοθεσία, για να μπορούν οι αντίστοιχες υποδομές και δράσεις να έχουν νόμιμη πρόσβαση στους πόρους των ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Ανεξάρτητα από τις διαφωνίες ή τις επιφυλάξεις που μπορεί να υπάρχουν με το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο.   

Μεγαλύτερη σημασία, όμως, έχουν οι ουσιαστικοί λόγοι, που συνδέονται με τις επιδόσεις του περιφερειακού σχεδιασμού. Από αυτήν τη σκοπιά, οι κυριότερες διαπιστώσεις είναι οι εξής:
·         Συντηρείται μια σκόπιμη ασάφεια, ως προς τις πραγματικές ποσότητες και τη σύνθεση των παραγόμενων αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ) της Αττικής. Υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις για την ακρίβεια των στοιχείων, που αφορούν στις πραγματικές ποσότητες των ΑΣΑ της Αττικής. Ενώ είναι γνωστό ότι μεταφέρονται στην Αττική, άλλοτε νόμιμα, συνήθως παράνομα, απόβλητα άλλων περιοχών της χώρας.
·         Επικρατεί καθεστώς επιμόλυνσης των αστικών αποβλήτων, που επιβεβαιώνεται από διαπιστωμένα κρούσματα παράνομης διακίνησης επικίνδυνων βιομηχανικών - υγειονομικών αποβλήτων, με συνηθέστερο προορισμό το ΧΥΤΑ Φυλής.
·         Εξακολουθεί να υπάρχει απουσία εγκαταστάσεων διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων, ενώ η μονάδα αποτέφρωσης υγειονομικών αποβλήτων της Φυλής, καλύπτει τις ανάγκες όλης της χώρας. Το γεγονός αυτό συντηρεί και ενισχύει τα περιστατικά επιμόλυνσης των ΑΣΑ, που προαναφέρθηκαν.
·         Ακυρώνονται, στην πράξη, όλες οι πολιτικές πρόληψης - μείωσης των  απορριμμάτων και της ανάκτησης υλικών, μέσω της προδιαλογής. Η μελέτη του ΠΕΣΔΑ έβαζε σαν στόχο, για το 2011, την ανακύκλωση 230.000 τόνων υλικών συσκευασίας. Το 2011, στα ΚΔΑΥ της Αττικής, που υποδέχονται και υλικά συσκευασίας νησιωτικών περιοχών, ανακτήθηκαν 120.266 τόνοι υλικών συσκευασίας και το 2012 98.236 τόνοι.
·         Οι δράσεις της ανακύκλωσης, με την εξαίρεση, ίσως, της ανάπτυξης των μπλε κάδων (ΚΔΑΥ, ΣΕΔ κλπ.), γίνονται ερήμην των δήμων, της περιφέρειας και του ΕΔΣΝΑ.
·         Είναι απίστευτα υψηλό, τουλάχιστον 83%, το ποσοστό των ΑΣΑ, που παραμένουν σε σύμμεικτη μορφή και οδηγούνται για ταφή στο ΧΥΤΑ Φυλής. Σε απόλυτους αριθμούς προσεγγίζουν τα 2.000.000 τόνους/χρόνο (πίνακας 1).
·         Ο στόχος της εκτροπής από την ταφή βιοαποδομήσιμων αποβλήτων (ΒΑΑ), προβλέπει ότι στην Αττική η μέγιστη ποσότητα ΒΑΑ που επιτρέπονταν να ταφεί το 2013 είναι 576.292 τόνοι και το 2020 403.404 τόνοι. Σήμερα θάβονται, περίπου, 1.600.000 τόνοι ΒΑΑ (πίνακας 2).
·         Υπάρχει συνειδητή επιλογή διατήρησης των ΑΣΑ σε σύμμεικτη μορφή και επιλεκτική προώθηση των σχετικών έργων, δηλαδή των συγκεντρωτικών μονάδων επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων, που προϋποθέτουν πολλούς σταθμούς μεταφόρτωσης, μεγάλες μεταφορές και πολλαπλές συμπιέσεις. Η εκτίμηση αυτή επιβεβαιώνεται και από τις αφύσικα μεγάλες δυναμικότητες των μονάδων επεξεργασίας, με ισχυρές μακροχρόνιες εγγυήσεις για τις ελάχιστες ποσότητες.
·         Τα μεγάλα μεγέθη των εργοστασίων επεξεργασίας και η αδυναμία σοβαρής ανάκτησης υλικών σε αυτά, οδηγούν αναγκαστικά στην ενεργειακή «αξιοποίηση» και στην καύση, που σκόπιμα υποβαθμίζεται και αποκρύπτεται. Αυτή, με τη σειρά της, θα οδηγήσει σε νέα έργα, σε νέα κόστη και σε πρόσθετα περιβαλλοντικά προβλήματα.
·         Είτε με ενεργειακή «αξιοποίηση», είτε χωρίς αυτή, είναι βέβαιο ότι, με τον υφιστάμενο ΠΕΣΔΑ, θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν τεράστιες ανάγκες για ασφαλείς χώρους ταφής, χωρίς να έχει υπάρξει καμία μέριμνα γι αυτό. Ενώ είναι γνωστό ότι ο ΧΥΤΑ της Φυλής έχει κλείσει τον κύκλο της ζωής του, ο ΧΥΤΑ της Κερατέας έχει σιωπηρά καταργηθεί και ο ΧΥΤΑ Γραμματικού έχει πρόδηλα σφάλματα χωροθέτησης και δεν πρέπει να λειτουργήσει.

Τον παράλογο σχεδιαστικό προσανατολισμό συνοδεύουν μια σειρά από παράπλευρες συνέπειες, κυριότερες των οποίων είναι:
·         Το υψηλό  κατασκευαστικό και λειτουργικό κόστος των μονάδων επεξεργασίας, αλλά και όλης της αλυσίδας της διαχείρισης.
·         Η «αναγκαστική» προσφυγή στην πλήρη ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης, μέσω και των μακροχρόνιων συμβάσεων ΣΔΙΤ (25 - 27 χρόνια).

ΣΤ. Βασικές προτεραιότητες ενός νέου περιφερειακού σχεδιασμού για την Αττική

Η μελέτη της αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ Αττικής οφείλει να κινηθεί στη βάση συγκεκριμένων κατευθύνσεων, που σηματοδοτούν την αντίληψη της αποκεντρωμένης διαχείρισης των απορριμμάτων, με έμφαση στην πρόληψη και στην προδιαλογή. Ο ΕΔΣΝΑ και η περιφέρεια Αττικής πρέπει να καταστήσουν σαφές, προς κάθε κατεύθυνση, ότι αυτή είναι η δική τους επιλογή.

Στη συνέχεια, παρουσιάζεται πρόταση για τις βασικές προτεραιότητες - κατευθύνσεις του νέου σχεδιασμού:

1.      Πρόληψη - επαναχρησιμοποίηση, με σκοπό τη μείωση των απορριμμάτων

Η παραγωγή αποβλήτων (ποσότητες, όγκοι) είναι παράγοντας άμεσα συνδεδεμένος με το γενικότερο κοινωνικό, οικονομικό περιβάλλον, με τις αντιλήψεις της διαρκούς επέκτασης της παραγωγής και της «ανάπτυξης», με τα καταναλωτικά πρότυπα (δηλαδή, τις αξίες και τις τεχνητές ανάγκες που «επιβάλλει» το πολιτικό και οικονομικό σύστημα) που τις συνοδεύουν και διαμορφώνουν το σύγχρονο τρόπο ζωής και τα κριτήρια επιλογής των πολιτών, σαν «καταναλωτικά υποκείμενα» ή σαν χρήστες προϊόντων. Από αυτή τη σκοπιά, μια θεαματική μείωση της ποσότητας των αποβλήτων, γενικά, αλλά και των αστικών απορριμμάτων ειδικότερα είναι δύσκολο να προκύψει μόνο με τα μέτρα που λαμβάνονται στο πλαίσιο ενός ΠΕΣΔΑ. Παρόλα αυτά, δεν πρέπει καθόλου να υποτιμηθούν όλες εκείνες οι πρακτικές δράσεις, που συντείνουν στην κατεύθυνση της μείωσης των απορριμμάτων. Χωρίς να χρειάζεται σε αυτές να περιληφθεί η μονιμοποίηση της καθήλωσης των εισοδημάτων, που απετέλεσε τη βασική αιτία της μείωσης των απορριμμάτων τα τελευταία χρόνια.

Οι περιφερειακοί σχεδιασμοί σπάνια κάνουν μνεία στην υποχρέωση της πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων και όταν το κάνουν έχει τυπικό χαρακτήρα. Οι λίγες δράσεις που γίνονται έχουν, κυρίως, επικοινωνιακό χαρακτήρα και πολύ περιορισμένη αποτελεσματικότητα. Ο νέος ΠΕΣΔΑ, αξιοποιώντας και το νέο εθνικό στρατηγικό σχέδιο πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων, μεταξύ πολλών άλλων, θα πρέπει να φροντίσει:
·      Να έχει ποσοτικούς και ποιοτικούς στόχους και σε αυτό το επίπεδο
·      Να μην περιοριστεί σε δράσεις που αφορούν τους πολίτες μόνο, αλλά να συμπεριλάβει και δράσεις προς το μέρος των παραγωγών, οι οποίοι φέρουν τη «διευρυμένη ευθύνη παραγωγού», σύμφωνα με το ν. 4042/2012, άρθρο 38. Μέρος της διευρυμένης ευθύνης παραγωγού είναι η υποχρέωσή του για σχεδιασμό των προϊόντων, με τρόπο που μειώνει την παραγωγή αποβλήτων και για αποδοχή επιστρεφόμενων προϊόντων και αποβλήτων.
·      Όλες οι αναγκαίες δράσεις και υποδομές να ταξινομηθούν σε αυτές που μπορούν να αναπτυχθούν σε περιφερειακό επίπεδο και σε αυτές που μπορούν αποτελέσουν αντικείμενο των τοπικών σχεδίων διαχείρισης. Με αυτό το σκεπτικό, ο νέος ΠΕΣΔΑ μπορεί να υποδεικνύει και να ενθαρρύνει δράσεις επισκευής και επαναχρησιμοποίησης υλικών (π.χ. έπιπλα, ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές), στις δημοτικές υποδομές αποκεντρωμένης διαχείρισης.

2.      Διάκριση των ρευμάτων - αποφυγή επιμόλυνσης των ΑΣΑ

Κεντρικό πρόβλημα της διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ) της Αττικής αποτελεί η διασφάλιση της μη επιμόλυνσης με τοξικά απόβλητα, που δεν συμπεριλαμβάνονται στα αστικά ή στα προσομοιάζοντα με αστικά, που αποτελούν αντικείμενο του ΠΕΣΔΑ. Την προέλευση των αποβλήτων - επιμολυντών θα την αναζητήσουμε, κυρίως:
·      Στις βιομηχανίες του Θριασίου, της υπόλοιπης Αττικής, των Οινοφύτων, αλλά και άλλων περιοχών, που εκμεταλλεύονται την ύπαρξη της χωματερής της Φυλής, τις μεγάλες ποσότητες της καθημερινής απόθεσης αποβλήτων (5-6.000 τόνοι) και την ανυπαρξία χώρων και εγκαταστάσεων διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων. Η ελπίδα του ΥΠΕΚΑ ότι το ιδιωτικό κεφάλαιο θα δείξει σχετικό ενδιαφέρον έχει καταρρεύσει και τα πρόστιμα επικρέμονται.
·      Στις διάσπαρτες μικρές βιοτεχνικές δραστηριότητες (επιμεταλλωτήρια, γαλβανιστήρια, επιπλοποιεία, βαφεία κλπ.), που βρίσκονται στα βιοτεχνικά πάρκα, αλλά και στον αστικό ιστό της Αττικής.
·      Στις υγειονομικές μονάδες (νοσοκομεία, κλινικές, κέντρα υγείας), αλλά και στα απλά ιατρεία και φαρμακεία. Η επικινδυνότητα αυτής της πηγής ενισχύεται από το γεγονός ότι η μοναδική, στην Ελλάδα, μονάδα διαχείρισης υγειονομικού υλικού (αποτεφρωτήρας) βρίσκεται και αυτή στη Φυλή.
·      Στα υλικά που χρησιμοποιούμε σε μικρή κλίμακα (π.χ. μπαταρίες, υπόλοιπα χρωμάτων κλπ.), που δε φροντίζουμε ή δεν μπορούμε να διαχωρίσουμε με ασφάλεια.

Στα βασικά μέτρα αντιμετώπισης αυτού του φαινομένου θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε:
·      Τη διασφάλιση της ιχνηλασιμότητας των παραγόμενων αποβλήτων, κάθε βιομηχανικής και βιοτεχνικής δραστηριότητας, που έχει περιβαλλοντική αδειοδότηση και παράγει επικίνδυνα απόβλητα, που χρειάζονται ειδική διαχείριση.
·      Την ανάληψη από το δημόσιο της ευθύνης της κατασκευής μονάδας διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων για την Αττική, όπως και για τις άλλες περιφέρειες της χώρας.
·      Τη μεταφορά του αποτεφρωτήρα της Φυλής, αποκλειομένου του Θριασίου. Με την πρόβλεψη η νέα εγκατάσταση να αφορά μόνο την περιφέρεια Αττικής και, μάλιστα, τα απόβλητα που δεν μπορούν να διαχειριστούν με ασφάλεια οι ίδιες οι (μεγάλες) υγειονομικές μονάδες.
·      Την πρόβλεψη, στα τοπικά σχέδια διαχείρισης, λειτουργίας κινητών συνεργείων συλλογής μικροποσοτήτων επικίνδυνων αποβλήτων, που προέρχονται από οικιακή ή βιοτεχνική χρήση και υγειονομικών αποβλήτων από τα κέντρα υγείας, τα ιατρεία και τα φαρμακεία των δήμων. Όπως γίνεται και σε δήμους του εξωτερικού, η συλλογή μπορεί να γίνεται σε συγκεκριμένες ώρες και μέρες.
·      Την εμφανή διαφοροποίηση στις τιμές αγοράς προϊόντων, όπως οι μπαταρίες, όταν δεν συνοδεύεται από την παράδοση του αντίστοιχου χρησιμοποιημένου προϊόντος.

3.      Αποκλεισμός μεταφοράς στην Αττική ΑΣΑ άλλων περιοχών

Η Αττική, δηλαδή η Φυλή, επιβαρύνεται, όχι μόνο από επικίνδυνα απόβλητα της Αττικής και άλλων περιοχών, αλλά και από τις μεταφορές ΑΣΑ άλλων περιοχών. Οι πιθανολογούμενοι δρόμοι μεταφοράς είναι οι εξής:
·      Οι «νόμιμες» μεταφορές, συνήθως μετά από υπουργικές αποφάσεις, που κι αυτές ακολουθούν αποφάσεις κήρυξης κατάστασης έκτακτης ανάγκης (π.χ. Τρίπολη, Ερμιονίδα).
·      Τα ΚΔΑΥ της Αττικής, που μεταφέρουν στη Φυλή το υπόλειμμα των μπλε κάδων νησιωτικών περιοχών.
·      Οι δήμοι της περιφέρειας, που, σε συνεννόηση ή με την ανοχή ΚΔΑΥ της Αττικής, μεταβαπτίζουν τα σύμμεικτά τους σε ανακυκλώσιμα και τα μεταφέρουν στα ΚΔΑΥ της Αττικής (π.χ. Μύκονος).
·      Οι εργολαβίες μεταφοράς αποβλήτων στη Φυλή, υποτίθεται της Αττικής, που υπέγραφε και συνεχίζει να υπογράφει ο ΕΔΣΝΑ με ιδιώτες. Για το περιεχόμενο των οποίων εξακολουθούμε να μην έχουμε την παραμικρή πληροφόρηση.

Τα προτεινόμενα μέτρα, που πρέπει να αποτυπώνονται ρητά στο νέο ΠΕΣΔΑ, είναι:
·      Η άρνηση του ΕΔΣΝΑ, της περιφέρειας και της ΠΕΔ Αττικής να δεχθούν απορρίμματα, άλλων περιοχών, εκτός Αττικής.
·      Η καταπολέμηση της παράνομης μεταφοράς, που θα συμπεριλαμβάνει την αυστηρή παρακολούθηση των ΚΔΑΥ της Αττικής (για όσο θα υπάρχουν με αυτήν τη μορφή) και την κατάργηση του καθεστώτος ανάθεσης εργολαβιών μεταφοράς «ιδιωτικών» ΑΣΑ.

4.      Ποσότητες

Κανένας νέος ή μελλοντικός σχεδιασμός δεν μπορεί να είναι έγκυρος, αν δε στηρίζεται σε μια ουσιαστική και αληθινή εκτίμηση των ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών των ΑΣΑ της Αττικής. Οι στόχοι και οι δράσεις των κατευθύνσεων που προαναφέρθηκαν, μπορούν να συμβάλλουν σε αυτήν την εκτίμηση. Επίσης, θα συμβάλλει η αναλυτική παράθεση των στοιχείων του συνόλου των εναλλακτικών συστημάτων διαχείρισης, ώστε να έχουμε την πλήρη εικόνα και των ΑΣΑ, που δεν περνούν την «πύλη» της Φυλής. Υποτίθεται ότι δεν θα υπάρξει καμία ανοχή στην παράνομη διάθεση και ότι όλοι οι ΧΑΔΑ της Αττικής θα αποκατασταθούν άμεσα.

Η σχετική προσπάθεια αποτύπωσης μπορεί να είναι και το αρχικό τμήμα της μελέτης αναθεώρησης του νέου ΠΕΣΔΑ, με σκοπό όλοι οι στόχοι, εκτός από την ποσοστιαία να έχουν και συγκεκριμένη αναφορά σε ποσότητες. Όλα τα σχετικά στοιχεία, συνολικά και για τα επιμέρους ρεύματα, πρέπει να δημοσιοποιούνται και να είναι εύκολα προσβάσιμα.

5.      Φορέας διαχείρισης - αρμοδιότητες - τοπικά σχέδια διαχείρισης

Αυτήν τη στιγμή, δεν τίθεται σαν προτεραιότητα θέμα αλλαγής του φορέα σχεδιασμού και υλοποίησης της διαχείρισης των ΑΣΑ της Αττικής, που είναι ο ΕΔΣΝΑ. Αντίθετα, στην παρούσα συγκυρία, κάθε προσπάθεια μεταφοράς της συγκεκριμένης αρμοδιότητας σε κυβερνητικά ελεγχόμενα όργανα θα πρέπει να θεωρηθεί σαν ευθεία και βίαιη προσπάθεια ανατροπής του αναπροσανατολισμού της διαχείρισης, που επιβάλλεται να γίνει, μέσω του νέου ΠΕΣΔΑ και των τοπικών σχεδίων διαχείρισης.   

Νέο στοιχείο του σχεδιασμού πρέπει να αποτελέσει ο θεσμός των τοπικών σχεδίων διαχείρισης, ο οποίος, παρόλο που δεν είχε υλοποιηθεί, είναι  φυσική απόρροια του πλατιού φάσματος αρμοδιοτήτων που έχουν οι δήμοι από το νόμο. Οι προσπάθειες της σημερινής κυβέρνησης να περιορίσει τις αρμοδιότητες των δήμων στη συλλογή και μεταφορά των ΑΣΑ πρέπει να αποκρουστεί σθεναρά. Αντίθετα, πρέπει να απαιτηθεί να γίνει υποχρεωτική η εκπόνηση των τοπικών σχεδίων διαχείρισης από τους δήμους. Σε αυτήν την κατεύθυνση, θα πρέπει να απαιτηθεί να διασφαλιστεί ρητά η δυνατότητα των δήμων να κάνουν την εμπορική αξιοποίηση των προϊόντων της ανάκτησης, που γίνεται στις αποκεντρωμένες δημοτικές υποδομές.  

Ο ρόλος της περιφέρειας είναι σημαντικός επειδή:
·      Λόγω της ισχυρής συμμετοχής του περιφερειακού συμβουλίου στο ΔΣ και στην ΕΕ του ΕΔΣΝΑ, μπορεί να διασφαλίσει τη σταθερότητα του προσανατολισμού του και να περιορίσει τους κινδύνους εμπλοκής της προσπάθειας ριζικής αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ.
·      Ελέγχει μεγάλο μέρος των χρηματοδοτικών εργαλείων των έργων διαχείρισης αποβλήτων.
·      Έχει την άμεση σύνδεση με τους δήμους, οι οποίοι είναι «επιφορτισμένοι» με την εκπόνηση και υλοποίηση των τοπικών σχεδίων διαχείρισης.

Για τους λόγους αυτούς, η περιφέρεια οφείλει να συγκροτήσει, από την αρχή, μια ισχυρή διεύθυνση διαχείρισης αποβλήτων (τώρα, πλήρως, αποδιαρθρωμένη), να προκηρύξει τη χρηματοδότηση έργων αποκεντρωμένης διαχείρισης και να έχει επαρκή μηχανισμό στήριξης των δήμων (επιχειρησιακά, οικονομικά, νομικά, αδειοδοτικά κλπ.).  

6.      Στόχοι

Οι τεκμηριωμένοι και σαφείς στόχοι μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό εργαλείο για την υλοποίηση του νέου σχεδιασμού. Για να γίνει αυτό, χρειάζεται να υπερπηδηθούν εκείνες οι προβλέψεις των ευρωπαϊκών οδηγιών, του ν. 4042/2012 και των άλλων σχετικών αποφάσεων, που συντηρούν την ασάφεια και προσφέρουν νομιμοποίηση στις φιλοεργολαβικές επιλογές των συγκεντρωτικών εγκαταστάσεων σύμμεικτων απορριμμάτων, με προσανατολισμό την ενεργειακή αξιοποίηση - καύση. Πιο συγκεκριμένα:
·      Στην κλίμακα ή πυραμίδα της ιεράρχησης των δράσεων διαχείρισης, η ενεργειακή αξιοποίηση πρέπει να διαχωριστεί από την άλλου είδους ανάκτηση και να αποτελέσει ξεχωριστό στάδιο, πριν τη διάθεση - ταφή. Έτσι, η κλίμακα θα διαμορφωθεί ως εξής: πρόληψη -  προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση - ανακύκλωση - άλλου είδους ανάκτηση - ενεργειακή αξιοποίηση - διάθεση.
·      Πρέπει να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπερπηδούνται στάδια, με το πρόσχημα ότι η ανάκτηση και η ανακύκλωση μπορούν να γίνουν και σε συγκεντρωτικές εγκαταστάσεις επεξεργασίας μεγάλων ποσοτήτων σύμμεικτων απορριμμάτων. Κάτι που δεν τεκμηριώνεται από πουθενά. Αντίθετα, πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη ότι η μετάβαση σε επόμενο στάδιο επιτρέπεται όταν έχουν εξαντληθεί οι δυνατότητες των προηγουμένων σταδίων.
·      Πρέπει να πάψει η παράλληλη παράθεση στόχων προδιαλογής και αξιοποίησης των ανακυκλώσιμων και οργανικών υλικών. Η αξιοποίηση μπορεί να σημαίνει και διαχωρισμό σε μονάδες επεξεργασίας σύμμεικτων, μπορεί να σημαίνει και καύση. Πρέπει το βάρος να πέσει σε απλούς, κατανοητούς και ελέγξιμους στόχους προδιαλογής. Στόχους που θα συμβαδίζουν με ένα πλαφόν, ως προς το μέγιστο ποσοστό των ΑΣΑ που θα μπορεί να οδηγείται σε μονάδες επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων.

Σχετικά με ορισμένους βασικούς στόχους, κάνουμε τις εξής προτάσεις:
·      Οι υπάρχοντες στόχοι για την εκτροπή βιοαποδομήσιμων υλικών (βιοαπόβλητα, χαρτί, ξύλο, χόρτα), που αποτελούν, περίπου, το 70% των ΑΣΑ της Αττικής επιβάλλουν: η μέγιστη ποσότητα που επιτρέπεται να θάβεται, πάντα μετά από επεξεργασία, είναι οι 576.292 τόνοι το 2013 και οι 403.404 τόνοι το 2020. Ο πρώτος στόχος δεν έχει, πλέον, νόημα και ο δεύτερος μπορεί να θεωρηθεί ικανοποιητικός, αφού θα αντιπροσωπεύει ένα 20%, περίπου, του συνόλου των ΑΣΑ, το έτος 2020. Αν συνυπολογίσουμε και κάποια άλλα ρεύματα υλικών, που δεν θα έχουν ανακτηθεί, το συνολικό ποσοστό της ταφής ενδέχεται να κυμαίνεται στο 30%. Καθόλου άσχημος στόχος για το 2020, αν σκεφτούμε ότι σήμερα θάβεται το 83% του συνόλου των ΑΣΑ.
·      Ο στόχος της χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων είναι 5%, έως το 2015 και 10%, έως το 2020. Ο πρώτος στόχος είναι οριακά εφικτός. Ο δεύτερος είναι πολύ μικρός και πρέπει να αναπροσαρμοστεί, τουλάχιστον, στο 30%.
·      Οι στόχοι για την ανακύκλωση υλικών απαιτούν, έως το 2015, υποχρεωτική ξεχωριστή συλλογή, τουλάχιστον, χαρτιού, πλαστικού, μέταλλου, γυαλιού και, έως το 2020, συνολική ανακύκλωση (όχι, αναγκαστικά, από προδιαλογή), τουλάχιστον 50% κ.β.. Ο δεύτερος στόχος μπορεί να μεγαλώσει και να προβλεφθεί και ειδικός στόχος για τα προδιαλεγμένα ανακυκλώσιμα υλικά. 

7.      Οργάνωση - καταμερισμός δράσεων και υποδομών

Ο σχεδιασμός του νέου ΠΕΣΔΑ πρέπει να βασίζεται στη λογική ότι:
·      Το μεγαλύτερο μέρος των δράσεων και των υποδομών θα αφορά, στην πρόληψη, στην επαναχρησιμοποίηση και στην προδιαλογή ανακυκλώσιμων και βιοαπόβλητων.
·      Από τη φύση τους αυτές οι δράσεις θα αναπτύσσονται, σχεδόν στο σύνολό τους, στο επίπεδο των δήμων, οπότε θα αποτελούν αντικείμενο, κυρίως, των τοπικών σχεδίων διαχείρισης. Ειδικά τα προδιαλεγμένα υλικά συσκευασίας και τα οργανικά θα μπορούν να κλείνουν τον κύκλο της διαχείρισής τους στο επίπεδο των δημοτικών, αποκεντρωμένων υποδομών.
·      Στο επίπεδο της περιφέρειας θα υπάρχουν οι υποδομές ασφαλούς διάθεσης (ΧΥΤΥ), οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας επικίνδυνων αποβλήτων και αποβλήτων υγειονομικών μονάδων. Πιθανότατα και οι υποδομές υποδοχής και επεξεργασίας των ρευμάτων της εναλλακτικής διαχείρισης, πλην των συσκευασιών.
·      Στο βαθμό που από τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας επικίνδυνων αποβλήτων και αποβλήτων υγειονομικών μονάδων προκύπτει τοξικό υπόλειμμα, αυτό πρέπει να υπόκειται στις προβλεπόμενες διαδικασίες αδρανοποίησης και, αν αυτό απαιτείται, να θάβεται σε ειδικούς χώρους ταφής επικίνδυνων αποβλήτων (ΧΥΤΕΑ)
·      Η αναπόφευκτη παρουσία ενός, συνεχώς μειούμενου, κλάσματος σύμμεικτων στον κύκλο της διαχείρισης των ΑΣΑ, θέτει το ερώτημα πως το αντιμετωπίζουμε και που. Η πρότασή μας είναι να γίνεται ήπια επεξεργασία, με στόχο την περαιτέρω ανάκτηση και όχι την ενεργειακή αξιοποίηση, σε αποκεντρωμένες μονάδες μικρής δυναμικότητας, που στο σύνολό της δε θα ξεπερνά το 30% του συνόλου των ΑΣΑ. Η πυκνότητα του αστικού περιβάλλοντος της Αττικής, αλλά και λόγοι λειτουργικοί και λόγοι ψυχολογικοί, κάνουν δύσκολη την πλήρη αντιστοίχιση με τις δημοτικές υποδομές. Η μελέτη της αναθεώρησης μπορεί να διερευνήσει ποιες από αυτές μπορούν να είναι μέρος των τοπικών σχεδίων διαχείρισης και ποιες να είναι στη σφαίρα ευθύνης του ΕΔΣΝΑ και της περιφέρειας.
·      Στο παραπάνω πλαίσιο, οι σταθμοί μεταφόρτωσης απορριμμάτων (ΣΜΑ) θα έχουν ένα συνεχώς μειούμενο ρόλο. Σίγουρα, πρέπει να απαλειφθούν από το σχεδιασμό οι κεντρικοί ΣΜΑ και οι χώροι που προβλέπονταν γι αυτούς να αποτελέσουν την πρώτη «μαγιά» για τη χωροθέτηση υποδομών αποκεντρωμένης διαχείρισης.
·      Ο παραπάνω σχεδιασμός προϋποθέτει το δημόσιο χαρακτήρα του συστήματος διαχείρισης, τη διασφάλιση του κοινωνικού ελέγχου και τη δυνατότητα αξιοποίησης της κοινωνικής συμμετοχής. Ασυμβίβαστες με τα παραπάνω θεωρούμε τις λογικές ανάθεσης έργων, από τους δήμους και την περιφέρεια, με τη μέθοδο ΣΔΙΤ.

Ένας καλός και απλός δείκτης παρακολούθησης της αποκέντρωσης του συστήματος θα ήταν η καταγραφή του ποσοστού των ΑΣΑ, των οποίων ο κύκλος της διαχείρισης ολοκληρώνεται στο τοπικό επίπεδο και αυτών των οποίων ο κύκλος ολοκληρώνεται στο επίπεδο της περιφέρειας ή σε εθνικό επίπεδο. Με στόχο, το 2020, η αναλογία να φτάσει στο 60% - 40%.

Πρέπει να τονιστεί, με ιδιαίτερη έμφαση, ότι το υφιστάμενο σύστημα διαχείρισης των ΑΣΑ, κινδυνεύει να βρεθεί, πολύ σύντομα, χωρίς ασφαλή χώρο διάθεσης. Αφού ο ΧΥΤΑ Φυλής έχει γεμίσει, ο ΧΥΤΑ της Κερατέας έχει καταργηθεί σιωπηρά και ο ΧΥΤΑ Γραμματικού είναι πολύ μικρός και ακατάλληλος να λειτουργήσει. Είναι επείγουσα προτεραιότητα να δρομολογηθεί η κατασκευή νέων χώρων ταφής υπολειμμάτων στην Αττική (πλην Θριασίου), με τη λογική της ήπιας αποκεντρωμένης διαχείρισης, με μικρές και ασφαλείς εγκαταστάσεις, που δεν θα αναπαράγουν το «τέρας» της Φυλής, σε καμία περιοχή της Αττικής.

Η χωροθέτηση των τοπικών και των περιφερειακών υποδομών ενδέχεται να προσκρούσει σε υφιστάμενες προβλέψεις χρήσεων γης στα πολεοδομικά σχέδια των δήμων και στο ρυθμιστικό σχέδιο Αθήνας, που έγιναν υπό την επήρεια «φοβικών» αντιλήψεων για κάθε είδους δραστηριότητα διαχείρισης, ακόμη και για την ανακύκλωση και την κομποστοποίηση. Θα χρειαστούν, πιθανότατα, κάποιες νομοθετικές ρυθμίσεις, οι οποίες πρέπει να προσδιοριστούν συγκεκριμένα και να διεκδικηθούν άμεσα.

8.      Κλείσιμο της Φυλής, με ρητά προσδιορισμένο χρονοδιάγραμμα

Η εγκατάσταση της Φυλής έχει κλείσει τον κύκλο της, με ανυπολόγιστο τίμημα για τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής. Έπρεπε να έχει κλείσει, προ πολλού. Όχι μόνο ο ΧΥΤΑ, του οποίου το τελευταίο κύτταρο θα πληρωθεί πολύ σύντομα, αλλά και οι υπόλοιπες εγκαταστάσεις. Των οποίων η συνέχιση της λειτουργίας θα λειτουργεί μόνιμα σαν πόλος έλξης νέων δραστηριοτήτων (νέες μονάδες σύμμεικτων, επέκταση του ΧΥΤΑ κλπ.). Η περιοχή πρέπει να μπει σε πρόγραμμα περιβαλλοντικής αποκατάστασης. Θα μπορούσε να εξεταστεί η συνέχιση της λειτουργίας, μόνο της μονάδας ηλεκτροπαραγωγής, με καύσιμο το συλλεγόμενο βιοαέριο, με την προϋπόθεση της λειτουργίας της κάτω από δημόσιο έλεγχο και του καθαρισμού από τοξικές ουσίες του βιοαερίου, κάτι που δε γίνεται σήμερα.

Το χρονοδιάγραμμα για το κλείσιμο της εγκατάστασης πρέπει να είναι δεσμευτικό, σύντομο και, ταυτόχρονα, να δίνει ένα μικρό χρονικό περιθώριο για τη δρομολόγηση της εφαρμογής του εναλλακτικού μοντέλου διαχείρισης, που προτείνεται. Σε αυτό το πλαίσιο και προκειμένου να αποφευχθούν στο μέλλον φαινόμενα κρίσης, αποκτά υπερεπείγοντα χαρακτήρα η αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ, η εφαρμογή, μέσα στο 2015, των τοπικών σχεδίων διαχείρισης και η υλοποίηση των αναγκαίων υποδομών. Ανάμεσά τους και των νέων, ασφαλών χώρων ταφής υπολειμμάτων, στα σημεία που θα υποδείξει η μελέτη αναθεώρησης.    

9.      Βαθιά αναδιοργάνωση των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης και του ΕΟΑΝ

Η ανάπτυξη συστημάτων δημοτικής ανακύκλωσης θα οδηγήσει σε σταδιακή απαξίωση της ΕΕΑΑ. Καθόλου άδικα, αφού το συγκεκριμένο σύστημα, όπως και τα περισσότερα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης χαρακτηρίζονται από αδιαφανή λειτουργία, ανεξέλεγκτη διαχείριση δημόσιων πόρων (τέτοιος είναι το τέλος ανακύκλωσης) και μη εκπλήρωση των υποχρεώσεών του απέναντι στους δήμους. Γι αυτούς τους λόγους χρειάζεται επανεξέταση του πλαισίου λειτουργίας των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης. Στο νέο πλαίσιο κεντρικό ρόλο πρέπει να έχει ο ελληνικός οργανισμός ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), που αποτελεί δημόσιο οργανισμό, εποπτευόμενο από το ΥΠΕΚΑ.

Γενικότερα, χρειάζεται να δημιουργηθεί ένας ενιαίος και λειτουργικός εποπτικός μηχανισμός στο ΥΠΕΚΑ, που θα έχει την ευθύνη της διαχείρισης του συνόλου των αποβλήτων. Δυστυχώς, το νέο οργανόγραμμα του ΥΠΕΚΑ έχει υποβιβάσει αυτήν την ανάγκη, εντάσσοντας το τμήμα διαχείρισης αστικών, βιομηχανικών και συναφών αποβλήτων και το τμήμα ανακύκλωσης - εναλλακτικής διαχείρισης   στη  Διεύθυνση Προστασίας Βιοποικιλότητας, Εδάφους και Διαχείρισης Αποβλήτων, της Γενικής Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Πολιτικής.

Μας βρίσκει αντίθετους η πρόβλεψη της μελέτης για το νέο εθνικό σχεδιασμό διαχείρισης αποβλήτων (ΕΣΔΑ), για τη δημιουργία του  Ελληνικού Οργανισμού Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΟΔΑ), «ενός νέου φορέα ο οποίος ενώ θα διατηρεί ως προς το σκοπούς του το δημόσιο χαρακτήρα του θα λειτουργεί σαν ανεξάρτητος φορέας …» και στον οποίο μπορεί να ενσωματωθεί και ο ΕΟΑΝ.

10.  Ενημέρωση των πολιτών - υποστήριξη των δήμων

Πρόβλεψη του νέου ΠΕΣΔΑ πρέπει να είναι διαρκείς και συγκεκριμένες δράσεις για την ενημέρωση των πολιτών, για όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων της διαχείρισης των αποβλήτων. Ιδιαίτερα γι αυτές που σχετίζονται με τη δική τους στήριξη και συμμετοχή στην αποτελεσματική λειτουργία της αποκεντρωμένης διαχείρισης, με έμφαση στην προδιαλογή.

Άμεσα χρειάζεται μια μαζική καμπάνια της περιφέρειας Αττικής, που θα βοηθήσει να συνειδητοποιηθεί η ανάγκη περάσματος σε μια ριζικά διαφορετική λογική στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων. Καθοριστική, επίσης, θα είναι και η βοήθεια που πρέπει να δοθεί από την περιφέρεια στους δήμους, με τη συγκρότηση μόνιμου υποστηρικτικού μηχανισμού και με την επεξεργασία και ενεργοποίηση των βασικών χρηματοδοτικών εργαλείων των δράσεων της αποκεντρωμένης διαχείρισης.














Ζ. Παράρτημα (ενημερωτικό υλικό)



1. Χωρική ανάλυση της παραγωγής ΑΣΑ στην Αττική (2011)
   
τύπος διαχείρισης
χώρος διαχείρισης
ποσότητες (τόνοι)
ποσοστό
ποσοστό
Διάθεση στο έδαφος
στο ΧΥΤΑ Φυλής
1.920.964
83,0%
83,1%
σε ΧΑΔΑ
2.089
0,1%
Ανακύκλωση υλικών και συσκευασιών
στα ΚΔΑΥ της Αττικής
121.913
5,3%
14,0%
σε συστήματα        πανελλαδικής εμβέλειας
201.390
8,7%
Ανάκτηση βιοαποβλήτων
στο ΕΜΑΚ
30.205
1,3%
2,9%
οικιακή κομποστοποίηση,       ανάκτηση βρώσιμων        ελαίων και λιπών
37.483
1,6%
Σύνολο
2.314.044
100%
100%
(Μελέτη αναθεώρησης εθνικού σχεδιασμού διαχείρισης αποβλήτων - 4ο παραδοτέο, Π.7)





2. Εκτίμηση ποιοτικής σύστασης των ΑΣΑ της Αττικής


τύπος κλάσματος
μελέτη ΠΕΣΔΑ Αττικής (2005)
μελέτη ΕΣΔΑ                (2014)
ποσοστό
ποσότητες 2011 (τόνοι)
ποσοστό
ποσότητες 2011 (τόνοι)
οργανικά (βιοαπόβλητα)
46,50%
1.076.030
43,6%
1.008.923
χαρτί - χαρτόνι
23,44%
542.412
28,1%
650.246
πλαστικά
10,80%
249.917
13,0%
300.826
μέταλλα
3,74%
86.545
3,3%
76.363
γυαλί
3,42%
79.140
3,4%
78.677
λοιπά
12,10%
279.999
8,6%
199.008
σύνολο
100%
2.314.044
100%
2.314.044








3. Εκτίμηση της σύνθεσης των προϊόντων
των μονάδων μηχανικής επεξεργασίας σύμμεικτων ΑΣΑ της Αττικής

αν λειτουργήσουν όπως η ΕΜΑΚ στη Φυλή Αττικής

προϊόν μηχανικής διαχείρισης
ποσοστό
προορισμός
ποσότητες (τ)
ανακύκλωση υλικών
1,45%
εμπορική αξιοποίηση
24.215
απώλειες
16,07%
αέρας/υγρά απόβλητα
268.369
δευτερογενές καύσιμο (RDF)
43,22%
καύση ή ταφή
1.377.416
υλικό τύπου compost (CLO)
14,77%
επικαλύψεις ή ταφή
υπόλειμμα
24,49%
ταφή
σύνολο
100,00%

1.670.000

σύμφωνα με τη μελέτη της ΤΕΡΝΑ για τα έργα ΣΔΙΤ της Πελοποννήσου

προϊόν μηχανικής διαχείρισης
ποσοστό
προορισμός
ποσότητες (τ)
ανακύκλωση υλικών
15,22%
εμπορική αξιοποίηση
364.895
βιοαέριο
6,63%
καύση
απώλειες
10,65%
αέρας/υγρά απόβλητα
177.855
υλικό τύπου compost (CLO)
22,50%
επικαλύψεις ή ταφή
1.127.250
υπόλειμμα
45,00%
ταφή
σύνολο
100,00%

1.670.000


4. Στόχοι

Α. Εκτροπής βιοαποδομήσιμων (Β/Α) από την ταφή
·      Επιτρέπεται να οδηγηθεί σε ταφή, το 2013, το 50% των Β/Α του 1997: 576.292 τ. (Αττική)
·      Επιτρέπεται να οδηγηθεί σε ταφή, το 2020, το 35% των Β/Α του 1997: 403.404 τ. (Αττική)

Β. Ξεχωριστής διαλογής οργανικών
·      Έως το 2015, κατ’ ελάχιστον, στο 5% του συνολικού βάρους των βιολογικών αποβλήτων
·      Έως το 2020, κατ’ ελάχιστον, στο 10% του συνολικού βάρους των βιολογικών αποβλήτων

Γ. Ανακύκλωσης
·      Έως το 2011
ü Αξιοποίηση ή αποτέφρωση με ανάκτηση ενέργειας τουλάχιστον 60% κ.β. των απορριμμάτων συσκευασίας
ü Ανακύκλωση κατά 55-80% κ.β. των απορριμμάτων συσκευασίας
ü Ανακύκλωση κατά 60% κ.β. για το γυαλί, το χαρτί και το χαρτόνι
ü Ανακύκλωση κατά 50% κ.β. για τα μέταλλα
ü Ανακύκλωση 22.5% κ.β. για τα πλαστικά (υλικά που ανακυκλώνονται πάλι σε πλαστικά)
ü Ανακύκλωση κατά 15% κ.β. για το ξύλο
·      Έως το 2015, υποχρεωτική ξεχωριστή συλλογή χαρτιού, πλαστικού, μέταλλου, γυαλιού 
·      Έως το 2020, συνολική ανακύκλωση, τουλάχιστον, 50% κ.β.


5. Πρόταση αποκεντρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων στην Αττική - διάρθρωση υποδομών